Για το Σ.Η.Μ.Ο.

Ιστορική αναδρομή

Σωματείο Ηθοποιών Μελοδράματος – Οπερέτας

ΙΔΡΥΤΕΣ :
ΑΝΘΗ ΖΑΧΑΡΑΤΟΥ, ΖΩΗ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ, ΝΑΥΣΙΚΑ ΒΟΥΤΥΡΑ, ΖΑΖΑ ΜΠΡΙΛΑΝΤΗ, ΑΝΝΑ ΡΕΜΟΥΝΔΟΥ, ΛΕΛΑ ΖΩΓΡΑΦΟΥ, ΜΑΙΡΗ ΤΑΜΠΑΣΗ, ΕΡΜΗΣ ΤΡΩΙΖΟΣ, ΣΠΥΡΟΣ ΣΑΛΛΙΓΓΑΡΟΣ, ΟΡΕΣΤΗΣ ΜΑΚΡΗΣ, ΠΕΤΡΟΣ ΕΠΙΤΡΟΠΑΚΗΣ, ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΟΡΩΝΗΣ, ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΤΕΡΖΗΣ, ΑΝΤΩΝΗΣ ΔΕΛΕΝΔΑΣ, ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΘΑΝΟΣ, ΖΑΝΗΣ ΚΑΜΠΑΝΗΣ, ΣΑΒΒΑΣ ΠΑΠΑΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ, ΘΟΔΩΡΟΣ ΑΝΔΡΟΥΛΗΣ, ΝΙΚΟΣ ΓΛΥΝΟΣ

            Στις αρχές της δεκαετίας του ’50 ο τότε Υπουργός Συντονισμού Σπύρος Μαρκεζίνης προσπάθησε να κλείσει, τη Λυρική Σκηνή ως μη συμφέρουσα στο κράτος. Κατά τον Ερμή Τρωίζο έκλεισε, κατά τον κ. Κυριαζή Προσωπάρχη της Ε.Λ.Σ. δεν έκλεισε αλλά γίνονταν 15ήμερα συμβόλαια. Την κατάσταση έσωσε ο ερχομός στην Ελλάδα, του Προέδρου της Γιουγκοσλαβίας Τίτο,για επίσκεψη. Ορισμένοι καλλιτέχνες με επικεφαλής τον Ερμή Τρωίζο επισκέφθηκαν τον τότε Πρέσβη της Γιουγκοσλαβίας, γνωστό φίλο της όπερας, και τον παρακάλεσαν στο επίσημο πρόγραμμα του Προέδρου να περιληφθεί και η επίσκεψη του στην όπερα.Έτσι και έγινε.

            Το τυχαίο αυτό γεγονός γλίτωσε την Λυρική από σίγουρο κλείσιμο. Γέννησε όμως την ανάγκη ενός φορέα που θα μπορούσε να προβάλλει και να υπερασπίζεται την αναγκαιότητα ύπαρξης Λυρικού Θεάτρου αλλά και τα συμφέροντα των εργαζομένων σε αυτό, μια και το υπάρχον Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών δεν μπορούσε να καλύψει τους Λυρικούς Καλλιτέχνες λόγω της ιδιομορφίας που έχει το Λυρικό Θέατρο. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα της ίδρυσης του Σωματείου Ηθοποιών Μελοδράματος-Οπερέτας. Το καταστατικό του εγκρίθηκε από το Πρωτοδικείο Αθηνών στις 2 Μαΐου 1955. Την πρώτη διοικούσα επιτροπή αποτελούσαν οι: Αντώνης Δελένδας Πρόεδρος, Ανθή Ζαχαράτου Αντιπρόεδρος, Ερμής Τρωίζος Γενικός Γραμματέας και Διονύσης Θάνος και Τάκης Παπαναστασίου ως Μέλη. Το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο που προήλθε από τις αρχαιρεσίες της 26ης Μαρτίου 1956αποτελείτο από τους: Διονύση Θάνο Πρόεδρο, Ανθή Ζαχαράτου Αντιπρόεδρο, Ερμή Τρωίζο Γενικό Γραμματέα, Τάκη Παπαναστασίου Ταμία, Ιωάννη Ρόζα Έφορο και τους Ζωή Βλαχοπούλου και Αντώνη Δελένδα ως Μέλη.

            Η διοίκηση του Σωματείου στράφηκε αμέσως στην οργάνωση και διασφάλιση των συμφερόντων των εργαζομένων στην Ε.Λ.Σ.διορίζοντας αντιπροσώπους. Στην συνεδρία της 26-03-1958 διορίζει τον Τάκη Δουκάκο αντιπρόσωπο στην χορωδία και την αείμνηστη Έλενα Πετράκη στο Μπαλέτο.Με σκοπό την αμεσότερη ενημέρωση του Σωματείου αλλά και το δικαίωμα των αντιπροσώπων να επιλαμβάνονται και επιλύουν θέματα καθημερινότητας μεταξύ των εργαζομένων και της διοικήσεως της Ε.Λ.Σ. Τον Ιανουάριο του 1959 ενώ η διοίκηση του Σωματείου αγωνίζεται για την αναγνώρισή του από τους ανώτερους συνδικαλιστικούς οργανισμούς Γ.Σ.Ε.Ε και Ε.Κ.Α δέχεται το πρώτο μεγάλο πλήγμα,την απόλυση 45 μελών του από την Ε.Λ.Σ. Η διοίκηση του Σωματείου δεν πτοείται αλλά εντείνει τις προσπάθειές της και στις 3 Δεκεμβρίου του 1959 το ΣΗΜΟ εντάσσεται στην Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος παρά τις αντιρρήσεις και αντιδράσεις του Σ.Ε.Η.

Με την συμπαράσταση τώρα και της Γ.Σ.Ε.Ε. η διοίκηση του Σωματείου αγωνίζεται κηρύσσοντας ως και απεργία πείνας και σιγά-σιγά επιτυγχάνει την επαναπρόσληψη αρκετών από τους απολυμένους του 1959. Παρ’ ότι η διοίκηση του Σωματείου προσπαθεί για την όσο καλύτερη διασφάλιση των εργαζομένων μια μεγάλη ομάδα μελών του αποφασίζουν την ίδρυση άλλου Σωματείου. Το Σωματείο των εργαζομένων της Ε.Λ.Σ. Το Δ.Σ. έπειτα από γνωμοδότηση του νομικού του συμβούλου κ.Ευάγγελου Μαχαίρα στην συνεδρία της 17ης Μαρτίου 1962 αποφασίζει την διαγραφή όσων συμμετείχαν στην ίδρυση του νέου Σωματείου. Το Σ.Η.Μ.Ο. στις 23 Μαρτίου1964 συμμετέχει ως ιδρυτικό μέλος στην υπό ίδρυση Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος (Π.Ο.Θ.Α.). Στις 21 Απριλίου 1967 το Δ.Σ. συνεδριάζει για τελευταία φορά και ανακηρύσσει τους υποψηφίους για τις αρχαιρεσίες της 24ης Απριλίου.Αρχαιρεσίες οι οποίες έμελλε να μην πραγματοποιηθούν λόγω επιβολής του Στρατιωτικού Νόμου και κατάργησης των όποιων Δημοκρατικών Διαδικασιών. Το Σωματείο αναστέλλει προσωρινά τις όποιες δραστηριότητες του και παρακολουθεί τις εξελίξεις. Στις 3 1 Μαΐου 1967 προσφεύγει στον Πρόεδρο του Πρωτοδικείου Αθηνών και ζητά τον διορισμό Προσωρινής Διοίκησης. Με τον διορισμό της προσωρινής διοίκησης το Σωματείο συνεχίζει τις εργασίες του και στις 27 Ιουνίου συμμετέχει μαζί με την Π.Ο.Θ.Α. στις ενέργειες για την καθιέρωση των 9παραστάσεων παλαιότερο αίτημα του Σ.Ε.Η. που εκκρεμούσαν στο Συμβούλιο της Επικράτειας, για να συμπαρασταθούμε στους Συναδέλφους μας Ηθοποιούς που το Σωματείο τους ήταν ακόμη σε αναστολή εργασιών. Μια από τις επιτυχίες του Σωματείου μας ήταν και η καθιέρωση έξτρα αμοιβής για όσους από τους εργαζόμενους στην Ε.Λ.Σ.λάμβαναν μέρος στις παραστάσεις του Φεστιβάλ Αθηνών. Ο τότε διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών όλως αυθαιρέτως και χωρίς καμία προσυνεννόηση αποφάσισε την περικοπή της αμοιβής των χορευτών. Το γεγονός καταγγέλθηκε στο Δ.Σ. του Σωματείου από τον Έφορο ζητώντας την συμπαράσταση του Σωματείου στις πιέσεις που δεχόντουσαν. Επειδή κατά την άποψη του Εφόρου η συμπαράσταση του Δ.Σ. δεν ήταν αυτή που περίμενε δεν συμμετείχε στις εκλογές. Επανήλθε στη διοίκηση στις επόμενες εκλογές που έγιναν στις 12 Μαΐου 1969 έπειτα από τον νόμο της μη συμμετοχής των συνταξιούχων στα διοικητικά Συμβούλια. Το Δ.Σ. του Σωματείου σε όλη την διάρκεια της Δικτατορίας δεν υπέκυψε στις πιέσεις και τους εκφοβισμούς των διοικήσεων την Ε.Λ.Σ. απεναντίας υποστήριξε και διεκδίκησε τα δίκαια αιτήματα των μελών μας φθάνοντας ακόμα και να απεργήσουμε. Στις 16 Σεπτεμβρίου το Δ.Σ. πληροφορείται ότι για εκβιασμό σχεδιάζεται η απόλυση του γενικού γραμματέα που προερχόταν από το μπαλέτο και 3-4 άλλων χορευτών. Η διοίκηση του Σωματείου υποστηριζόμενη και από το Ε.Κ.Α. κάνει γνωστό στη διοίκηση της Ε.Λ.Σ. ότι σε τυχόν απόλυση του γενικού γραμματέως και των άλλων μελών μας θα προσφύγουμε στο Συμβούλιο Επικράτειας διότι οι λόγοι των απειλουμένων απολύσεων είναι καθαρά συνδικαλιστικοί. Η διοίκηση της Ε.Λ.Σ. αναδιπλώνεται και οι απολύσεις αναβάλλονται. Ο Νόμος 890/71 είναι ένα ακόμα πλήγμα για το Σωματείο μας επειδή υποχρεούται να διαγράψει όλους τους συνταξιούχους.

Με το άγχος της διατηρήσεως του Σωματείου και τις αντιπαραθέσεις μας με τους διοικούντες την Ε.Λ.Σ. φθάνουμε στο τέλος της δικτατορίας. Η μεταπολίτευση μας βρίσκει με τα εργασιακά προβλήματα οξυμένα. Το Σ.Η.Μ.Ο, ξεκινά αγώνα δρόμου προς επίλυση των χρονιζόντων μισθολογικών καλλιτεχνικών και άλλων αιτημάτων των εργαζομένων. Δυστυχώς όμως διευθυντή ακούμε αλλά δεν βλέπουμε και όταν τον βλέπουμε είναι τόσο πολυάσχολος και βιαστικός ώστε είναι αδύνατον για λίγο να συζητήσουμε τα θέματα που απασχολούν τα μέλη μας. Η διοίκηση του θεάτρου γνωρίζουσα την αγωνιστική δράση του Σ.Η.Μ.Ο. αρχίζει τους εκφοβισμούς και τις απειλές των μελών μας φθάνοντας στο σημείο να απειλεί με εξετάσεις όλους τους εργαζόμενους στο θέατρο. Η πραγματοποίηση της απειλής ξεκινά από το μπαλέτο από όπου προέρχονταν κυρίως οι αντιδράσεις κατά την περίοδο της 7ετίας, οι οποίες όχι μόνο δεν σταμάτησαν αλλά εντάθηκαν με τον ερχομό της μεταπολίτευσης. Το Σ.Η.Μ.Ο. ό,τι δεν μπορεί να επιτύχει με διαπραγματεύσεις το διεκδικεί με την προώθηση υπογραφής Συλλογικής Συμβάσεως έπειτα από απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Σωματείου στις 5 Ιουνίου 1975. Η Ε.Λ.Σ. αντιδρά και ό,τι δεν κατάφερε στην 7ετία το πραγματοποιεί τώρα. Απολύει τον γενικό γραμματέα, την προϊσταμένη της εξελεγκτικής επιτροπής Χάρης Καλίρη και ορισμένα άλλα μέλη του μπαλέτου στις 31 Δεκεμβρίου 1975. Στις 19 Ιανουαρίου 1976 η διοίκηση της Λυρικής Σκηνής τορπιλίζει την υπογραφή της Συλλογικής Σύμβασης με το αιτιολογικό ότι δεν εκπροσωπούμε το σύνολο των εργαζομένων διότι εν τω μεταξύ είχε ιδρυθεί το Σωματείο των χορωδών της Ε.Λ.Σ.. Η διοίκηση του Σ.Η.Μ.Ο. δεν υποχωρεί και παρά τις νουθεσίες των Κυβερνητικών παραγόντων να περιορίσουμε τις διεκδικήσεις μας επειδή η Λυρική Σκηνή επιβαρύνει τον Κρατικό Προϋπολογισμό με αρκετά χρήματα. Εμείς προχωράμε και καταφέρνουμε έπειτα από επίπονες προσπάθειες του Δ.Σ. και του προέδρου του Τάκη Δουκάκου στις 17 Αυγούστου 1977να έχουμε την πρώτη Συλλογική Σύμβαση Εργασίας από το Δευτεροβάθμιο Διαιτητικό Δικαστήριο που αφορούσε μόνο τα μέλη του Σ.Η.Μ.Ο. επειδή για άλλη μια φορά το Σωματείο των χορωδών και το Σ.Ε.Η. αποχώρησαν από την διαδικασία. Με την Πρώτη Συλλογική Σύμβαση εκτός των άλλων πετύχαμε να ανατρέψουμε την απόφαση της διοικήσεως της Ε.Λ.Σ. να καθορίζει την αμοιβή του μπαλέτου, σύμφωνα με την δική της βούληση, αντιθέτως αυτή να καθορίζεται, βάση των ετών εργασίας. Στο Συμβούλιο της 16 Ιανουαρίου 1978 ο Πρόεδρος του Σωματείου ενημερώνει το Λ.Σ.για συνάντηση του με τον Υπουργό Πολιτισμού στον οποίο καταγγέλλει τις απαραδέκτους μεθοδεύσεις που χρησιμοποίησε η Διοίκηση της Λυρικής Σκηνής στην υπογραφή της Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Ο Υπουργός συμβουλεύει η επόμενη Συλλογική Σύμβαση να γίνει με το Υπουργείο και όχι με την Λυρική. Ο Γενικός Γραμματέας και ο τεχνικός σύμβουλος Ερμής Τρωίζος ενημερώνουν το Δ.Σ. για την συζητούμενη κατάργηση της άδειας Ασκήσεως Επαγγέλματος σε όσους Λυρικούς Καλλιτέχνες δεν εργαστούν επί μία διετία. Το Δ.Σ. κινητοποιείται και έπειτα από παραστάσεις και πιέσεις στο Υπουργείο αναστέλλει την κατάργηση της αδείας. Στις 13 Φεβρουάριου ο Πρόεδρος και ο Γενικός Γραμματέας επισκέπτονται στο Υπουργείο Πολιτισμού τον Γενικό Γραμματέα και αφού του ανέπτυξαν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα μέλη του Σωματείου μας του ζητούν να χρηματοδοτήσει το Υπουργείο τη συγκρότηση ενός εκατονταμελούς χορωδιακού συγκροτήματος. Ο Γενικός Γραμματέας αφού άκουσε τα αιτήματα μας, μας υποσχέθηκε ότι θα μας απαντήσει το συντομότερο δυνατόν. Το Σ.Η.Μ.Ο. μετέχει στις διαπραγματεύσεις που γίνονται για την ένταξη των Λυρικών Καλλιτεχνών στη μελετώμενη συγχώνευση του Ταμείου Συντάξεων Ηθοποιών στο Ι.Κ.Α.με ειδική μεταχείριση λόγω των ιδιαιτέρων συνθηκών εργασίας. Έπειτα από επίμονες προσπάθειες του Δ.Σ. όταν το 1981 το Ταμείο Συντάξεως Ηθοποιών εντάσσεται στο Ι.Κ.Α. χορευτές και τραγουδιστές έχουν κρατήσει τις προϋποθέσεις συνταξιοδοτήσεως που ίσχυαν στο Ταμείο Συντάξεως Ηθοποιών κάτι που για πολλούς ήταν αδιανόητο. Η διοίκηση του Σωματείου παράλληλα με τις άλλες ενέργειες τις προχωρά με επιτυχία τις διαπραγματεύσεις με τους αρμόδιους του Υπουργείου Πολιτισμού για τη σύναψη της νέας συλλογικής Σύμβασης Εργασίας η οποία παρουσιάζει νέα εμπλοκή. Η επιθυμία των πρωταγωνιστών να ιδρύσουν δικό τους Σωματείο. Στη συνεδρία της 19ης Ιουλίου 1979 το Δ.Σ. αποφασίζει να προχωρήσει στη σύναψη της συλλογικής σύμβασης μόνο με το μπαλέτο. Το μπαλέτο στις 15Οκτωβρίου έπειτα από εκφοβισμούς και απειλή απολύσεων υποβάλλουν ομαδικώς την παραίτηση τους από το σωματείο. Κάτω από αυτές τις συνθήκες αναβάλλεται η υπογραφή της συλλογικής σύμβασης χάνοντας μοναδική ευκαιρία να διαπραγματευόμαστε πλέον με το Υπουργείο και όχι με την εκάστοτε Διοίκηση του θεάτρου. Με την αποδυνάμωση του Σ.Η.Μ.Ο. από τους εργαζόμενους στην Ε.Λ.Σ.χάσαμε το δικαίωμα παρέμβασης στα τεκταινόμενα του θεάτρου με την ένταξη του ταμείου συντάξεων ηθοποιών στο Ι.Κ.Α. και την κατάργηση της άδειας ασκήσεως του επαγγέλματος, το Σ.Η.Μ.Ο. βρίσκεται αποδυναμωμένο με μεγάλα οικονομικά προβλήματα στα πρόθυρα της διαλύσεως. Την κατάσταση έσωσε η αγάπη των εναπομεινάντων μελών και οι άοκνες προσπάθειες των διοικήσεων του Σωματείου. Ο νόμος 1642/1986καθιερώνει τον διαχωρισμό των Συνταξιούχων από τα ενεργά μέλη και το δικαίωμα των ενεργών να ανήκουν σε δυο Σωματεία. Ένα στο χώρο της δουλειάς και σε ένα πανελλαδικό ομοειδές Σωματείο. Το Σ.Η.Μ.Ο. με επικεφαλή τον αείμνηστο Ερμή Τρωίζο ιδρύει τον Ο.Σ.Κ.ΤΕ.Θ. (Οργανισμός Συνταξιούχων Καλλιτεχνών Και Τεχνικών Θεάτρου) ο οποίος αυτοδιαλύεται μετά το θάνατο του Ερμή Τρωίζου. Η διοίκηση του Σ.Η.Μ.Ο. επανιδρύει το Σωματείο αυτό έπειτα από απόφαση της γενικής συνελεύσεως του στις 24/1/2005 για να συγκεντρώσουμε και πάλι κοντά μας τους συνταξιούχους συναδέλφους μας. Το γεγονός όμως ότι οι εργαζόμενοι στο θέατρο έχουν το δικαίωμα να ανήκουν σε δύο Σωματεία αποσιωπάται και με διαφόρους τρόπους αποτρέπουν όσους επιδεικνύουν το ενδιαφέρον τους για την εγγραφή τους στο Σ.Η.Μ.Ο. Οι διοικήσεις του Σωματείου αφού ξεπέρασαν το οικονομικό πρόβλημα έστρεψαν το ενδιαφέρον τους σε πρωτοβουλίες όπως η ίδρυση της χορωδίας του Σ.Η.Μ.Ο.,την οργάνωση Πανελλήνιου διαγωνισμού χορού με χρηματικά βραβεία και ενός πανελλήνιου και ενός παγκόσμιου διαγωνισμού κλασσικού τραγουδιού με χρηματικά βραβεία επίσης.

Translate »